Piękna Mata Hari w Świnoujściu?

W dzisiejszym odcisku „Historii Świnoujścia” zajmiemy się ciekawym tematem jakim jest rzekome spotkanie dwóch sław tajnych służb specjalnych: Mata Hari i Wilhelma Canarisa. Czy nasze miasto było kiedykolwiek świadkiem zwerbowania urzekającej holenderskiej tancerki przez późniejszego szefa Abwehry (przyp. wywiadu III Rzeszy)?

Egzotyczna piękność

Piękna i zmysłowa znała wiele ważnych osób, również wojskowych

Margaretha Geertruida Zelle, bo tak naprawdę nazywała się znana na cały świat Mata Hari, urodziła się w 7 sierpnia 1876 roku w Leeuwarden, na północy Holandii. Zanim jednak stała się znaną na cały świat tancerką, jej życie było pełne sensacji. Pierwsza z nich miała miejsce już w latach jej młodości kiedy, to wdała się w cichy romans z dyrektorem szkoły dla guwernantek do której uczęszczała! W wieku 18 lat poznała (przez ogłoszenie matrymonialne znalezione w gazecie) kapitana Holenderskiej Armii Kolonialnej, Rudolfa MacLeoda, i już rok później, w 1895 roku, wyszła za niego za mąż. Po przeprowadzce do Indonezji zainteresowała się lokalnymi tradycjami, a w szczególności tańcem, który okaże się niebawem wrotami do sukcesu. Związek nie trwał jednak długo, a Rudolf okazał się alkoholikiem i typem sadystycznym wobec żony oraz swoich dzieci. Para rozstała się w 1902, a Margaret rozpoczęła swą karierę w Paryżu. Szybką i pełną sukcesów…

Wilk morski

Wilhelm Canaris- młody kadet Kaiserliche Marine.

Wilhelm Canaris, syn bogatego przemysłowca z Westfalii, w wieku siedemnastu lat wstąpił do szkoły kadetów Kaiserliche Marine. Po jej zakończeniu oraz paru latach służby został przydzielony, w stopniu podporucznika, do załogi SMS Dresden, na pokładzie którego zastała go Pierwsza Wojna Światowa. Wziął udział w dwóch bitwach morskich na Pacyfiku – pod Coronelem i o Farklandy – z których SMS Dresden wyszło bez szwanku. Niestety nie na długo, albowiem krążownik po osaczeniu przez brytyjskie okręty w zatoce Cumberland, został zatopiony przez własną załogę, aby nie dostał się w ręce wroga. I właśnie w tym momencie rozpoczyna się niesamowita historia Canarisa! Młody niemiecki oficer, znający biegle cztery języki obce, pod fałszywym nazwiskiem przedostał się na pokładzie statku handlowego do Niemiec, wpływając przy tym do kilku europejskich portów, w tym jednego na Wyspach Brytyjskich- Plymouth. Za tę brawurową ucieczkę został odznaczony Krzyżem Żelaznym oraz zauważony przez dowództwo wywiadu wojskowego…

Świnoujskie spotkanie…?

Miejscowa legenda głosi, że to właśnie w Świnoujściu światowej sławy tancerka Mata Hari, w 1915 roku rozpoczęła współpracę z niemieckim wywiadem, a jej oficerem werbującym był nikt inny jak sam Wilhelm Canaris, późniejszy szef wywiadu i kontrwywiadu III Rzeszy. Ale czy to prawda? Czy podróżująca po całym świecie famme fatale, tancerka i kurtyzana została szpiegiem po spotkaniu z Canarisem w jednej z luksusowych, świnoujskich kawiarni odwiedzanych przez wiele sław ówczesnej Europy? Niestety nie… Odtajnione w latach siedemdziesiątych XX wieku niemieckie akta ukazały prawdę na temat. Piękna Fryzyjka była dla wywiadu niemieckiego idealnym współpracownikiem. Piękna, elokwentna, uwodzicielska, a co najważniejsze znająca wielu wpływowych ludzi z Francji i Wielkiej Brytanii została wplątana w grę tajnych agentur jesienią 1915 roku. Nie zwerbował jej jednak Canaris… Był on dopiero w drodze powrotnej z Ameryki Południowej do Niemiec. Za werbunek, do którego doszło w Kolonii, odpowiedzialny był oficer niemieckiego wywiadu wojskowego, szef wydziału III B Walter Nicolai, a jej „opiekunem” został kapitan Hoffmann, który nadał jej kryptonim H-21. Jej zadaniami wywiadowczymi było pozyskiwanie i przekazywanie wszelkich informacji związanych z armią francuską, które zdobywać miała od oficerów przybywających w Paryżu. Za swe usługi była sowicie opłacana- jedno z honorariów, które otrzymała za swe usługi wyniosło 20 000 franków!

Każda legenda…

Wielka szkoda, że losy tak dwóch słynnych osób jak Mata Hari i Wilhelm Canaris nie splotły się w naszym mieście. Możemy sobie jedynie wyobrazić jak wyglądałoby nasze miasto gdyby takie wydarzenia miało miejsce. Turyści z całego świata zjeżdżaliby do Świnoujścia, aby zobaczyć pomnik Mata Hari oraz napić się czegoś zimnego w tej samej kawiarni, w której rzekomo spotkała się z Canarisem. Wszystko okazało się jedynie legendą, ale… każda legenda ma w sobie nieco prawdy! Margaret Zelle z pewnością przebywała w Świnoujściu, spędzając w nim wakacje z jednym ze swoich licznych i wpływowych kochanków.

Canaris już jako szef Abwehry

Podobnie było z Canarisem, który w 1934 został mianowany Komendantem Garnizonu Swinemünde nie na długo ponieważ po paru miesiącach mianowany został szefem Abwehry.

[author title=”Marcin Ossowski” image=”https://www.swinoujskie.info/wp-content/uploads/2015/08/art-oss.jpg”]Rocznik 1990. Zapalony miłośnik historii przełomu XIX i XX wieku. Od 2014 r. dziennikarz Kronik Portowych przygotowujący dział historia. Autor wielu artykułów historycznych. Wieloletni rekonstruktor bitew przy Muzeum Wału Pomorskiego. Przewodnik turystyczny w Forcie Gerharda i Podziemnym Mieście. Prywatnie miłośnik rocka.[/author]