Zanieczyszczenie wody stało się wyzwaniem o globalnym zasięgu. Mimo licznych inicjatyw proekologicznych, do środowiska naturalnego wciąż przedostają się niebezpieczne substancje. Wiele z nich rozpuszcza się w wodzie, co prowadzi do skażenia wód gruntowych, głębinowych i powierzchniowych, z których czerpiemy wodę pitną. Czy filtracja może stanowić skuteczne rozwiązanie w usuwaniu tych szkodliwych związków?
Główne źródła skażenia wody
Woda zanieczyszczana jest przede wszystkim przez działalność przemysłową i rolniczą. Przemysł chemiczny, metalurgiczny i hutniczy generuje ścieki obfitujące w związki metali ciężkich, które stanowią poważne zagrożenie dla środowiska. Z kolei rolnictwo przyczynia się do skażenia wody poprzez stosowanie pestycydów oraz nawozów – zarówno sztucznych, jak i naturalnych. Nie bez znaczenia pozostaje również wpływ gospodarstw domowych. Środki czystości oparte na detergentach przedostają się do wody, a nawet nowoczesne oczyszczalnie ścieków nie zawsze są w stanie skutecznie je neutralizować.
Najgroźniejsze toksyny obecne w wodzie
Wśród wielu zanieczyszczeń szczególnie niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia człowieka, są następujące substancje:
• Chlor – Gaz o żółtawozielonym zabarwieniu, wykorzystywany powszechnie do dezynfekcji wody. Po rozpuszczeniu w wodzie wytwarza jednak szkodliwe związki chemiczne, w tym substancje rakotwórcze. Długotrwałe korzystanie z wody chlorowanej może prowadzić do zwiększonego ryzyka nowotworów wątroby, jelita grubego i pęcherza moczowego. Skóra natomiast staje się przesuszona i podatna na podrażnienia.
• Żelazo – Niezbędny składnik hemoglobiny odpowiedzialny za transport tlenu w organizmie, magazynowany w wątrobie, śledzionie i szpiku. Nadmiar tego pierwiastka może jednak prowadzić do choroby Kashin-Becka (problemy stawowo-kostne) oraz uszkadzać delikatne naczynia włosowate.
• Mangan – Pierwiastek ważny dla funkcjonowania organizmu w niewielkich ilościach, jednak w nadmiarze może powodować marskość wątroby, w której jest odkładany.
• Miedź – Kluczowa dla hemoglobiny i enzymów, jednak jej nadmiar może blokować funkcjonowanie innych procesów biochemicznych, a także uszkadzać wątrobę, nerki i serce.
• Ołów – Silnie toksyczny metal ciężki, znany ze swoich rakotwórczych właściwości. Zatrucie ołowiem, zwane ołowicą, stanowi poważne zagrożenie życia.
• Azotany i azotyny – Substancje odpowiedzialne za nadciśnienie tętnicze, wady rozwojowe centralnego układu nerwowego oraz groźną sinicę u dzieci. W procesach chemicznych mogą tworzyć nitrozaminy, które zwiększają ryzyko raka żołądka.
• Polichlorek winylu (PCV) – Materiał, z którego wykonuje się wiele współczesnych rur hydraulicznych. Uwalniający się z nich chlorek winylu to związek o silnym działaniu rakotwórczym.
Sposoby na uzdatnianie wody w domu
W domach, zwłaszcza tych korzystających z własnych ujęć wodnych, badanie jakości wody jest niezbędnym krokiem. Wyniki analizy pozwalają odpowiednio dobrać i zainstalować system uzdatniania. Warto zlecić zarówno badanie, jak i uzdatnianie jednej wyspecjalizowanej firmie, co zapewnia kompleksową obsługę. Przykładem takiego podmiotu jest granimex.com.pl.
Filtracja to sprawdzona metoda eliminacji szkodliwych substancji, choć jej skuteczność zależy od rodzaju i stężenia zanieczyszczeń. Na przykład związki chloru i zanieczyszczenia organiczne można usuwać za pomocą filtrów węglowych, które wychwytują toksyny. Żywice jonowymienne regenerowane solą kuchenną doskonale radzą sobie z usuwaniem azotanów, natomiast filtry mechaniczne eliminują zawiesiny, piasek oraz utlenione związki żelaza w formie stałej.
W przypadkach, gdy woda zawiera dużą ilość żelaza lub charakteryzuje się wysoką twardością, same filtry mogą nie wystarczyć. Konieczne jest wówczas zastosowanie procesów redukcji stężenia żelaza i manganu w rozpuszczonych związkach.
Zmiękczanie wody polega na obniżeniu zawartości węglanu wapnia, co zapobiega odkładaniu się kamienia na elementach urządzeń AGD. Woda o zawartości jonów wapnia przekraczającej 500 mg/l uważana jest za bardzo twardą, natomiast zakres 300–500 mg/l oznacza wodę twardą. Proces zmiękczania wykorzystuje żywice wymieniające jony wapnia i magnezu na inne jony dodatnie. Jednak przed przystąpieniem do zmiękczania wody należy ją odżelazić, gdyż obecność żelaza negatywnie wpływa na trwałość żywic.
W niektórych sytuacjach konieczne może być odkażanie wody promieniami UV. Ta metoda pozwala na eliminację bakterii, wirusów i innych patogenów, a jednocześnie unika stosowania chemikaliów, które mogłyby wpłynąć na smak czy zapach wody.