Połącz się z nami

WIADOMOŚCI

W poniedziałek Szczecin rozbłyśnie tysiącem świateł

Opublikowano

w dniu

Iluminacje Szczecin to wydarzenie, które zostało zorganizowane po raz pierwszy w 2019 r. Tamtego, letniego wieczoru tłumy mieszkańców i turystów wyszły na ulice Szczecina, by spacerować i podziwiać wyjątkowe fasady budynków, parki i place, które zostały podświetlone w wyjątkowy sposób. W wydarzenie zaangażowały się szczecińskie uczelnie, instytucje kultury, lokalni twórcy i tak to nowe święto w letnim kalendarzu wydarzeń zakotwiczyło na dobre.

Iluminacje Szczecin to nie tylko gra koloru i światła, to przede wszystkim nadanie miejskiej przestrzeni nowego, baśniowego charakteru. To pokazanie mieszkańcom i turystom innego oblicza Szczecina i możliwość zaprezentowania niezwykle ciekawych i wyjątkowych pomysłów lokalnych twórców sztuk wizualnych. Każdego roku Iluminacje prezentują coś nowego. Stałym punktem stał się Park Żeromskiego, w którym dzieją się rzeczy magiczne. Magia w tym roku wydarzy się także w Teatrze Letnim, gdzie na trzy dni przed Iluminacjami odbędzie się wyjątkowe widowisko muzyczno-świetlne „Planety”.

Park Żeromskiego

Wśród alejek Parku Żeromskiego rozmieszczonych zostanie 10 stref, które zrobią na odwiedzających niesamowite wrażenie. Nocna sceneria w połączeniu z zielenią i roślinnością Parku sprawią, że miejsce to nabierze zupełnie innego wyglądu. Przemierzając parkowe alejki będzie można podziwiać retro lampy, leśne potwory, strefę neonów, oceanicznych stworów czy boho dekoracje, które najlepiej będą prezentować się na zdjęciach. Spacerowicze będą mieli do swojej dyspozycji mapy, a za sprawą rozświetlonych drogowskazów będą dokładnie wiedzieć, w którą stronę się udać, aby nie niczego nie pominąć. Dodatkowo na odcinku ul. Plantowej powstanie Strefa Street Food z food truckami. W parku będzie można odwiedzić także ukrytą między drzewami Strefę Disco z zielonym „parkietem” i Stefę Chillout z leżakami i stoiskami piwnymi.

Instalacje konkursowe

1. Iluminacja na budynku Urzędu Miasta

Na fasadzie Szpinakowego Pałacu zobaczymy kwietne iluminacje zainspirowane szczecińską florą. Podczas projekcji na dwóch skrzydłach gmachu wyświetlane będą roślinne motywy znane doskonale wszystkim mieszkańcom Szczecina: magnolie, krokusy, róże oraz ozdobny czosnek. Autorem projektu jest Multidekor – firma, która jest liderem polskiego rynku dekoracji świetlnych.
Lokalizacja: gmach Urzędu Miasta Szczecin, plac Armii Krajowej

2. „Cień” Szymborskiej

Drugą z instalacji będzie można podziwiać w Ogrodach Śródmieście – miejscu, które stało się jednym z ulubionych letnich przestrzeni miejskich wielu szczecinian.
Ten projekt świetlny jest hołdem dla Wisławy Szymborskiej w setną rocznicę jej urodzin. Iluminacja będzie przedstawiała postać poetki, wyświetlane będą także fragmenty jej wierszy. W czasie projekcji usłyszymy dzieła autorki, odczytywane m.in. przez aktorów Teatru Polskiego i Grażynę Szapołowską.
Lokalizacja: Ogrody Śródmieście, ul. Wielkopolska 19

3. Przybliżyć morze do Szczecina

Instalacja świetlna studentów Akademii Sztuki w Szczecinie, którzy pasjonują się grafiką komputerową, ilustracją, concept-artem, komiksem, animacją oraz grami komputerowymi.
Projekt iluminacyjny składający się z sześciometrowego węża morskiego umieszczonego przy Pomniku Marynarza oraz dodatkowych dekoracji świetlnych m.in. świecących meduz. W tle usłyszymy szanty.
Lokalizacja: Pomnik Marynarza, al. Jana Pawła II

4. Nieunikniona przemiana? Pod bezpiecznym parasolem natury.

Projekt szczecińskiej pracowni Floral Concept Store, Kwiaciarnia „Pod Żółtą Różą”, która już podczas ubiegłorocznej edycji wydarzenia oczarowała widzów swoją instalacją.
Tegoroczna praca konkursowa to połączenie kwiatowych dekoracji oraz elementów symbolizujących świat techniki. Postać, która powstanie w tym roku odzwierciedla teraźniejszą kondycję człowieka – jego zawieszenie między światem natury, do którego należy i światem sztucznej inteligencji.
Lokalizacja: Plac Adamowicza (przy skrzyżowaniu al. Jana Pawła II, al. Wyzwolenia i al. Niepodległości).

5. Głód Życia

Interaktywna instalacja najbardziej rozpoznawalnego artysty street-artowego w Polsce – Piotra Pauka (Lump), który swoją przystań znalazł w Szczecinie. Projekt składać się będzie z dwóch części. Pierwszą z nich stanowią stalowe litery zdemontowane z szyldu „ZAKŁADU USŁUG ŻEGLUGOWYCH”, które tworząc nowe hasło nawiązują do historii Szczecina i stwarzają przestrzeń do refleksji. Drugim elementem jest huśtawka wagowa stworzona z sygnalizatorów świetnych, która po wprawieniu w ruch oświetla napis.
Lokalizacja: Plac Solidarności


Dodatkowe atrakcje świetlne

1. Pływające magnolie

Podczas przygotowań do Iluminacji Szczecin 2023 mieszkańcy miasta mieli okazję stworzyć pływające lampiony szczęścia w kształcie magnolii. Powstałe podczas warsztatów lampiony z życzeniami ozdobią środkową fontannę w Alei Fontann. To będzie wyjątkowa instalacja świetlna na naszej trasie!
Lokalizacja: Aleja Fontann

2. LEDs PLAY – świetlny plac zabaw

Dodatkową atrakcją dla najmłodszych uczestników Iluminacji Szczecin 2023 będzie świetlny plac zabaw „LEDs PLAY!” zlokalizowany na Placu Lotników. W godzinach 21:00-23:00 odbywać się będą animacje, podczas których zarówno dzieci, jak i ich opiekunowie będą mieli okazję wziąć udział w niecodziennych aktywnościach sensorycznych. Podczas zabawy pojawią m.in. dobrze znane zabawy (przechodzenie pod limbo czy skoki przez gumę) zaprezentowane w nowej – świetlnej odsłonie przez artystów z Światłogień.
Lokalizacja: Plac Lotników

3. Rozświetlony Bike_S

Specjalnie z okazji Iluminacji Szczecin 2023 rozbłysną także rowery Bike_S! Na stacji Pomnik Mickiewicza – Szczerbcowa od godziny 21:00 będzie można wypożyczyć 10 specjalnie rozświetlonych rowerów miejskich.
Lokalizacja: Stacja Bike_S Pomnik Mickiewicza-Szczerbcowa

4. Spacer z przewodnikiem

W czasie Iluminacji będzie można nie tylko zobaczyć Szczecin w nowej, niecodziennej odsłonie, ale także posłuchać opowieści o miejscach, które tworzą naszą miejską przestrzeń. O godz. 20.00 spod Centrum Informacji Turystycznej wystartuje spacer z przewodnikiem. Tomasz Wieczorek odprowadzi swoich towarzyszy podróży do Parku Żeromskiego opowiadając po drodze ciekawostki i legendy Szczecina.
Lokalizacja: Centrum Informacji Turystycznej, plac Żołnierza

Czytaj dalej
Kliknij, aby skomentować

Zostaw odpowiedź

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

WIADOMOŚCI

Jest nowa rada. Joanna Agatowska złożyła ślubowanie 

Opublikowano

w dniu

Foto: Wojciech Basałygo

21 nowych radnych Rady Miasta Świnoujście odebrało zaświadczenia o wyborze oraz uroczyście złożyło ślubowanie. Wśród nich jest wielu społeczników. Na tej samej sesji nowa prezydent Świnoujścia Joanna Agatowska złożyła ślubowanie i formalnie objęła urząd.

Będzie raport o stanie miasta

Prezydentura nowej prezydent Joanny Agatowskiej rozpocznie się od raportu otwarcia i opracowania listy priorytetowych spraw ważnych dla miasta.

– Dwa tygodnie temu poprosiłam pana prezydenta (przyp. Janusza Żmurkiewicza) o przygotowanie odpowiedzi na kilkanaście pytań, zagadnień, które interesowały mnie i będą interesowały również moich zastępców, tak żebyśmy szybko i płynnie mogli wejść w sprawy miasta. (…) Przed chwilą pan prezydent mi powiedział  na ucho, że na podpisanie czeka sterta dokumentów. Natomiast jeśli chodzi o dalsze czynności, to oczywiście chcę zrealizować raport otwarcia i w absolutnie transparentny sposób pokazać,  jaki mamy stan naszego miasta w zakresie tych wszystkich zagadnień, które mieszkańców przez te wszystkie lata interesowały i powinni o nich wiedzieć – powiedziała Joanna Agatowska, prezydent Świnoujścia.

Po zakończonej sesji inauguracyjnej Prezydent Świnoujścia Joanna Agatowska jeszcze raz spotkała się z ustępującym prezydentem Januszem Żmurkiewiczem i już bez obecności dziennikarzy rozmawiała o bieżących problemach miasta i decyzjach koniecznych do podjęcia w najbliższych dniach.

Nowi zastępcy

Joanna Agatowska będzie miała dwóch zastępców. Zastępcą do spraw społecznych będzie pan Roman Kucierski, zastępcą do spraw inwestycyjnych będzie pan Arkadiusz Mazepa. Natomiast sekretarzem miasta zostanie pan Paweł Juras. 

– Prezentacja Zarządu Miasta odbędzie się w przyszłym tygodniu ze względu na to, że jeden z zastępców musi zakończyć stosunek pracy w miejscu, gdzie obecnie pracuje. Oczywiście od jutra drugi z zastępców rozpocznie pracę. Chciałabym, żebyśmy byli wszyscy w komplecie. Również czekamy na sekretarza miasta, który jutro przyjedzie. Bardzo proszę o wyrozumiałość i cierpliwość – poprosiła Joanna Agatowska dopytywana przez dziennikarzy o decyzje personalne.

Roman Kurierski do tej pory był dyrektorem hotelu Hamilton w Świnoujściu, Arkadiusz Mazepa wcześniej pracował w Sekretariacie ds. Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego, a Paweł Juras jest prawnikiem.

Piknik rodzinny na Placu Wolności

Prezydent Świnoujścia Joanna Agatowska zamierza częściej spotykać się z mieszańcami. Najbliższa okazja będzie podczas pikniku rodzinnego, który będzie zorganizowany 11 maja na Placu Wolności. To tam mieszkańcy dowiedzą się o najważniejszych punktach programu Joanny Agatowskiej oraz zastępców najbliższe 5 lat.

– Serdecznie zapraszamy jako lokalny samorząd, ja wspólnie z Radą Miasta na spotkanie na Placu Wolności. Będzie to duża impreza, przede wszystkim piknikowa dla rodzin z dziećmi. Będzie duża strefa rekreacji dla naszych malutkich świnoujścian i tych większych też. Natomiast dla osób dorosłych będą występy szantowe, jak również prezentacja radnych. Mam nadzieję, że już również pełnego zarządu – mówi Joanna Agatowska.

Więcej konsultacji z mieszkańcami

Prezydent Świnoujścia Joanna Agatowska podkreśliła, że cały czas zamierza być blisko mieszkańców i nie było to jedynie hasło na potrzeby kampanii samorządowej.

– Miasto dla mieszkańców jest ciągle obowiązującą ideą i linią, którą będę chciała realizować. Chcę być blisko mieszkańców, chcę bardzo dużo konsultować z nimi decyzje,  które będą podejmowane dla miasta. Myślę, że jest to również kierunek zbieżny z pracami Rady Miasta. Mieszkańcy udzielili największego poparcia Komitetowi Wspólne Wyspy, który z takim przesłaniem, już drugą kadencję idzie do swojej pracy – podkreśliła Joanna Agatowska.  – Tak więc mieszkańcy powinni się spodziewać poprzez środowiska, które są w mieście zorganizowane, że ta współpraca będzie jeszcze bardziej intensywna, żebyśmy mogli wspólnie decydować o przyszłości naszego miasta – zaznaczyła.

Rada Miasta rozpoczyna pracę

Świnoujscy radni odebrali w poniedziałek zaświadczenia o wyborze i złożyli ślubowanie. Podczas inauguracyjnej sesji w głosowaniu tajnym wybrano nowego przewodniczącego – Ryszarda Teterycza, 19 głosami za i 2 przeciwnych.

– Będziemy chcieli jak najszybciej powołać wszystkie funkcyjne osoby w Radzie Miasta, bo to jest istotą, żebyśmy skutecznie podejmowali uchwały. Chcemy powołać wiceprzewodniczących i przewodniczących komisji  oraz członków poszczególnych komisji. W tym tygodniu zaczną spływać pierwsze propozycje (…)W piątek lub w poniedziałek będziemy chcieli zwołać sesję i wybierzemy pozostałe osoby, które będą współrządziły w naszej Radzie Miasta – powiedział Ryszard Teterycz, Przewodniczący Rady Miasta Świnoujście.

Świnoujska Rada Miasta składa się z 21 radnych.

Czytaj dalej

WIADOMOŚCI

Rozstrzygnięty pierwszy etap konkursu wiedzy o morskiej energetyce wiatrowej

Opublikowano

w dniu

Foto: Grupa ORLEN

Ponad 100 uczniów szkół ponadpodstawowych województwa zachodniopomorskiego wzięło udział w pierwszym etapie konkursu wiedzy o morskiej energetyce wiatrowej. Po stojącej na bardzo wysokim poziomie rywalizacji, do następnej rundy – która odbędzie się 28 maja – awansowało 30 najlepszych uczestników. Do wygrania w konkursie są trzy indeksy Politechniki Morskiej i nawet 10 tys. zł od ORLEN Neptun.

Pierwszy etap rywalizacji był internetowy. Uczniowie musieli w ciągu dwudziestu minut odpowiedzieć na trzydzieści pytań dotyczących szeroko rozumianej wiedzy ogólnej o morskiej energetyce wiatrowej. Liczyła się zarówno poprawność odpowiedzi jak i czas, w jakim zostały one udzielone. Najlepszy okazał się uczeń ze Szczecina, który w limicie czasu właściwie odpowiedział na 28 pytań.

Teraz zmagania przeniosą się do Zespołu Szkół Morskich w Świnoujściu i Zespołu Szkół nr 4 w Szczecinie. Pod koniec maja uczniowie będą rozwiązywać testy oraz zadania z zakresu mechaniki, elektroenergetyki i podstawowej wiedzy dotyczącej elementów hydrauliki. Z tego etapu komisja konkursowa wyłoni z każdej ze szkół po pięciu najlepszych uczniów, którzy wystąpią w finale rywalizacji.

Ostateczne rozstrzygnięcie odbędzie się 15 czerwca 2024 roku, w Światowym Dniu Wiatru na Politechnice Morskiej w Szczecinie. Tym razem uczestnicy konkursu zmierzą się z wyzwaniem polegającym na opracowaniu konkretnego zagadnienia obejmującego ogólną wiedzę dotyczącą m.in. budowy wiatraka, rodzajów turbin, czy kwestii związanych z rozwojem morskiej energetyki wiatrowej w Polsce. Następnie każdy finalista będzie musiał zaprezentować swoją pracę przed komisją konkursową, udzielając odpowiedzi na dodatkowe pytania.

Na najlepszych czekają trzy główne nagrody. Będą to indeksy na dowolny, wybrany kierunek studiów na Politechnice Morskiej w Szczecinie. Dodatkowo ORLEN Neptun ufundował nagrody pieniężne. Zwycięzca otrzyma 10 tys. zł, a laureaci drugiego i trzeciego miejsca odpowiednio 5 tys. i 2,5 tys. zł.

Organizatorami konkursu wiedzy o morskiej energetyce wiatrowej są: Politechnika Morska w Szczecinie, ORLEN Neptun, Zespół Szkół Morskich w Świnoujściu i Zespół Szkół nr 4 w Szczecinie.

Patronat nad wydarzeniem objęli: Minister Infrastruktury, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego oraz prezydenci Szczecina i Świnoujścia.

ORLEN Neptun odpowiada za rozwój inwestycji offshore wind w Grupie ORLEN. W 2023 r. spółka otrzymała decyzję o przyznaniu pięciu lokalizacji pod budowę morskich farm wiatrowych na Bałtyku o łącznej mocy 5,2 GW. ORLEN Neptun rozpoczął też budowę w Świnoujściu pierwszego w Polsce terminala instalacyjnego offshore wind. Po zakończeniu prac na przełomie 2024/2025 roku, będzie to jedna z najnowocześniejszych tego typu inwestycji w Europie.

Czytaj dalej

WIADOMOŚCI

Sprawca znęcania się stanie przed sądem

Opublikowano

w dniu

Prokurator Rejonowy w Świnoujściu skierował do Sądu Rejonowego w Świnoujściu akt oskarżenia przeciwko mężczyźnie, któremu zarzucono znęcanie się i groźby karalne.

W toku postępowania ustalono, iż podejrzany od listopada 2019 r. do stycznia 2024 r. w Świnoujściu, znęcał sią nad swoją małżonkę poprzez kierowane pod jej adresem słów powszechnie uznanych za obelżywe, naruszał jej nietykalność cielesną poprzez zadawanie uderzeń w  kark i ramiona, ciągnął za włosy i popychał. Nadto groził małżonce, a także dwójce swoich dzieci pozbawieniem życia. Wskazane zachowania miały miejsce głównie, gdy sprawca znajdował się pod wpływem alkoholu.

Na wniosek prokuratora, wobec podejrzanego Sąd Rejonowy w Świnoujściu zastosował środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.

Podejrzany (lat 49) częściowo przyznał się do zarzucanych mu czynów. Uprzednio był karany sądownie.

Za zarzucane podejrzanemu przestępstwo znęcania się , na podstawie art. 207§1 kk grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5, za groźby karalne – kara pozbawienia wolności do lat 3.

Czytaj dalej

WIADOMOŚCI

W Świnoujściu rozpoczęto odkomarzanie

Opublikowano

w dniu

Foto: Pixabay

Firma Pestikol z Brzegu wygrała przetarg na zwalczanie komarów. Umowa obowiązuje od 1 maja do 31 sierpnia 2024r. z możliwością – w razie konieczności – przedłużenia do końca września. Każdego dnia odkomarzane będzie zarówno lewobrzeże, jak i prawobrzeże miasta. Należy jednak pamiętać, że Gmina może odkomarzać tylko tereny, które do niej należą.

Odkomarzanie rusza więc 1 maja i będzie przeprowadzane poprzez aplikację larwicydów na terenach podmokłych, tzw. wylewki. Zastosowanie preparatu powoduje zwalczanie larw komarów a tym samym zapobieganiu ich przekształcenia w osobniki dorosłe, których zwalczanie jest mniej skuteczne. Będzie także przeprowadzane odymianie terenów zurbanizowanych i rekreacyjnych z użyciem specjalnego środka chemicznego. Odkomarzanie z użyciem środka chemicznego prowadzone jest, przy odpowiednich warunkach atmosferycznych (bezwietrznie i bez opadów).

Wszelkie przypadki zgłoszeń od mieszkańców i turystów dotyczące uciążliwości komarów są natychmiast przekazywane do Wykonawcy celem przeprowadzenia odkomarzania.

W tej chwili zwalczanie tych owadów jest bardzo utrudnione ze względu na warunki atmosferyczne panujące w naszym mieście w ostatnich dniach. Bardzo częste deszcze powodują, że środek który jest używany do walki z komarami jest spłukiwany i tym samym przestaje być skuteczny.

Trzeba pamiętać, że znaczna część miasta, gdzie jest najwięcej miejsc sprzyjających wylęgowi komarów, leży w granicach Wolińskiego Parku Narodowego i Lasów Państwowych, którzy jako właściciele nie odkomarzają swoich terenów. Z odkomarzania wyłączone są również tereny w Obszarze Natura 2000.

– Skuteczna walka z komarami w Świnoujściu jest bardzo utrudniona ze względu na specyficzne położenie naszego miasta oraz znakomite warunki sprzyjające wylęganiu się tych owadów – mówi Beata Tułodziecka – Terenda, naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Leśnictwa Urzędu Miasta Świnoujście. –  Każdego roku dokładamy wszelkich starań, aby uciążliwości powodowane przez komary były jak najmniejsze, zarówno dla mieszkańców, jak i turystów przebywających w naszym mieście.

Koszt odkomarzania w tym roku to 398 tys.520 złotych brutto (do sierpnia). W przypadku wydłużenia akcji do końca września będzie to kwota 495 tys. 720 złotych brutto.

WOŚ UM Świnoujście

Czytaj dalej

WIADOMOŚCI

233 lat temu uchwalono Konstytucję 3 maja

Opublikowano

w dniu

Foto: PAP/Jakub Kaczmarczyk

233 lata temu, 3 maja 1791 r., Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Była to druga na świecie i pierwsza w Europie ustawa regulująca organizację władz państwowych, a także prawa i obowiązki obywateli. Obowiązywała zaledwie kilkanaście miesięcy.

„Naród polski w ostatnim stadium upadku” – tak pisał „Monitor”, jedno z najbardziej wpływowych czasopism politycznych obozu reformatorskiego w 1763 r. Stan Rzeczpospolitej był fatalny. Polska już od schyłku XVII w. nie była państwem suwerennym. W okresie rządów dynastii saskiej stała się ona protektoratem Rosji, która miała wieczyście gwarantować jej wolność i bezpieczeństwo. W rzeczywistości pod piękną frazeologią kryła się brutalna dominacja polityczna i chaos. W sposób szczególny fakt, że „Polska nierządem stoi”, był widoczny pod koniec lat sześćdziesiątych, czyli okresie Konfederacji Barskiej.

Uchwalona 3 maja 1791 r. Ustawa Rządowa była ukoronowaniem panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, niemal w całości poświęconego na próby reform państwa. Jej korzenie są jednak znacznie głębsze. Już od początku XVIII w. w Polsce powstawały rozmaite idee głębokich reform politycznych. Oświeceniowi pisarze polityczni, tacy jak Stanisław Dunin-Karwicki, Jan Stanisław Jabłonowski, Stanisław Leszczyński i Stanisław Konarski, krytykowali w swoich dziełach ustrój oparty na zasadzie liberum veto i słabości władzy wykonawczej oraz proponowali nowe sposoby sprawowania rządów w Rzeczpospolitej.

I rozbiór Polski spowodował swoisty przełom w myśleniu o reformach państwa. Znany za sprawą gestu Tadeusza Rejtana Sejm rozbiorowy, poza wydaniem zgody na rozbiór, stworzył również Komisję Edukacji Narodowej. Nieprzypadkowo czterech najważniejszych twórców Konstytucji było związanych z Komisją. Ta i inne inicjatywy początków panowania Poniatowskiego, takie jak Szkoła Rycerska, stanowiły podstawę do starań o odzyskanie suwerenności przez Rzeczpospolitą. Sejm rozbiorowy na żądanie Rosji stworzył również Radę Nieustającą, będącą swoistą radą ministrów, której celem miało być ograniczenie władzy królewskiej i planów reform usprawniających działanie państwa.

W drugiej połowie lat osiemdziesiątych sytuacja międzynarodowa zmieniła się na korzyść Rzeczypospolitej. Wybuch wojny rosyjsko-tureckiej i włączenie się do niej Austrii sprawiły, że król Stanisław August Poniatowski postanowił wykorzystać tę sytuację do wzmocnienia swojej władzy i niezależności od Katarzyny II. Droga do tego celu może wydawać się dość zaskakująca. Zwołany w 1788 r. Sejm miał zatwierdzić sojusz polsko-rosyjski i włączenie się do wojny z Turcją. Tymczasem wśród zgromadzonej na Sejmie szlachty zapanowało pragnienie zerwania związków w Rosją.

Pierwszym krokiem była likwidacja Rady Nieustającej. Skonfederowany Sejm, w którym niemożliwe było zastosowanie liberum veto, rozpoczął realizację reform. Już pod koniec 1788 r. uchwalono powiększenie armii z ok. 20 do 100 tys. żołnierzy. Pod koniec kolejnego roku ulicami Warszawy przeszła kilkutysięczna tzw. czarna procesja mieszczan, żądających zrównania w niektórych prawach ze szlachtą.

Od grudnia 1790 r. w tajemnicy spotykali się najważniejsi przedstawiciele obozu reformatorskiego: Stanisław Małachowski, Hugo Kołłątaj, Julian Ursyn Niemcewicz, Ignacy Potocki i Tadeusz Matuszewicz. Z czasem ich liczba sięgnęła 60 osób cieszących się wsparciem króla. Podczas spotkań zastanawiano się nad kształtem reformy, m.in. analizując konstytucję amerykańską i prace francuskiego Zgromadzenia Narodowego.

Ich działania przyspieszyło pogorszenie się sytuacji międzynarodowej. Przegłosowanie ustawy zmieniającej ustrój zaplanowano na okres tuż po Wielkanocy, gdy większość posłów wciąż przebywała w swoich oddalonych często o setki kilometrów dworach. „Sprawę poczętą z górnych natchnień postanowiono urzeczywistnić z wielki sprytem” – napisał Władysław Konopczyński w „Dziejach Polski nowożytnej”.

2 maja 1791 r. w Pałacu Radziwiłłowskim (obecnym prezydenckim) odczytano projekt ustawy. Tego samego dnia w domu ambasadora Rosji obradowali przeciwnicy reform. Gdy informacja o knowaniach ambasadora Jakowa Bułhakowa i jego agentów dotarła do zwolenników reform postanowili przyspieszyć plan przegłosowania wielkiej reformy. Wcześniej planowano, że głosowanie nad konstytucją zostanie przeprowadzone 5 maja.

Rankiem 3 maja 1791 r. po otwarciu obrad sejmowych odczytano odpowiednio dobrane depesze dyplomatyczne wskazujące, że Polsce grozi kolejny rozbiór. Ignacy Potocki zwrócił się do króla: „abyś nam odkrył widoki swoje ku ratowaniu ojczyzny”. Poniatowski odparł, że jest nim uchwalenie wielkiej reformy. Natychmiast przegłosowano uchwalenie Ustawy Rządowej. Król zaprzysiągł konstytucję: „Przysięgłem Bogu, żałować tego nie będę”. Wydarzenia roku 1792 zweryfikują przysięgę złożoną przez króla.

W tym samym czasie przed Zamkiem Królewskim obstawionym przez dowodzone przez księcia Józefa Poniatowskiego oddziały garnizonu warszawskiego gromadził się rozentuzjazmowany tłum. Wśród niego wieczorem do pobliskiej katedry św. Jana przeszli posłowie na czele z marszałkiem Stanisławem Małachowskim, aby zaprzysiąc nową ustawę. Król do katedry z uwagi na bezpieczeństwo udał się łączącym ją z Zamkiem bezpośrednim przejściem. Na swoim słynnym obrazie Jan Matejko przedstawił króla niemal przepychającego się przez tłum zgromadzony przed wejściem do katedry.

Jedenaście artykułów Konstytucji wprowadzało trójpodział władzy, monarchię dziedziczną, opiekę prawną nad chłopami i mieszczaństwem oraz znosiło liberum veto. Sejm miał być zwoływany co dwa lata; po upływie ćwierć wieku — czyli w 1819 r. – Sejm nadzwyczajny miał zmienić Konstytucję. „Przede wszystkim było to usunięcie +zadawnionych wad+, które, jak we wstępie Konstytucji piszą autorzy, +poznaliśmy długim doświadczeniem+. Myślę tu przede wszystkim o wyrugowaniu z sejmu liberum veto i zniesieniu instytucji konfederacji (stanu wyjątkowego) oraz o równie przełomowej zmianie podmiotu polskiej demokracji” – podsumowywała w rozmowie z PAP znawczyni epoki stanisławowskiej prof. Zofia Zielińska. Jak przypomniała, wielka reforma ustroju państwa cieszyła się powszechnym poparciem, czego świadectwem było poparcie szlachty. „14 lutego 1792 r. odbyły się w całej Polsce sejmiki; przeprowadzono na nich referendum trzeciomajowe. Dziewięć miesięcy po +zamachu+ cały naród zaakceptował Konstytucję. Z wyjątkiem jednego sejmiku, wołyńskiego, wszystkie pozostałe przyjęły Konstytucję, dziękując za nią i zaprzysięgając ją. Zatem ten, kto mówi o zamachu stanu, a więc kwestionuje legalność Ustawy Rządowej, tak jak rosyjska deklaracja towarzysząca wkroczeniu wojsk rosyjskich do Polski w maju 1792 r., rozmija się z prawdą” – podkreśliła prof. Zofia Zielińska.

Rok po uchwaleniu Konstytucji Sejm Wielki wciąż obradował, przyjmując kolejne ustawy budujące nowy ustrój. 3 maja 1792 r. król w sąsiedztwie Łazienek wmurował kamień węgielny pod budowę Świątyni Opatrzności Bożej, mającej być wotum za uchwalenie Konstytucji. W trakcie uroczystości rozszalała się wichura, co przyjęto za złą wróżbę. W tym samym czasie na kresach Rzeczypospolitej, w miasteczku Targowica zbierali się magnaci dążący wraz z Katarzyną II do obalenia nowego ustroju. Kilka miesięcy później przejęli władzę, unieważniając większość ustaw Sejmu Wielkiego. Był to zarazem moment rozpoczynający ostateczny upadek Rzeczpospolitej. „Polska została podbita i przeprowadzono II rozbiór, a Konstytucja realnie nie weszła w życie, jednak w sensie psychologicznym przekonała Polaków o wartości własnej spuścizny politycznej i w bardzo silny sposób przyczyniła się do utrwalenia woli walki o odzyskanie własnego państwa. Było o co walczyć. Gdybyśmy nie podnieśli ręki na rosyjskie panowanie i nie podjęli reform lat 1788–1792, być może przetrwalibyśmy i doczekali czasów Napoleona. Ale mogło być inaczej: rozebrano by nas pod jakimś pretekstem, zanim odzyskaliśmy szacunek dla siebie. Czy wtedy, z poczuciem hańby, mielibyśmy taką wolę odbudowy państwa, jaką przejawiliśmy w wieku XIX?” – pytała w rozmowie z PAP prof. Zofia Zielińska.

Konstytucja stanowiła symbol dążenia do odrodzenia narodowego przez cały okres zaborów. Odniesienia do Konstytucji 3 Maja znajdowały się w Konstytucji Księstwa Warszawskiego. W 1815 r. nadając Konstytucję Królestwu Polskiemu sam car Aleksander I sugerował, że odwołuje się do ustawy z 3 maja 1791 r.

Wraz z odchodzeniem w przeszłość świadków epoki Konstytucja stawała się mitem dla żyjących pod zaborami. W 32. rocznicę jej uchwalenia piętnastoletni uczeń gimnazjum wileńskiego napisał na tablicy „Vivat Konstytucja 3 maja!”. Jego koledzy dopisali niżej: „Jak słodkie wspomnienie dla nas rodaków, lecz nie masz kto by się o nią upomniał”. To wydarzenie było początkiem prześladowań wileńskiej młodzieży upamiętnionych później przez Adama Mickiewicza.

Dziewiętnastowieczne poglądy na Konstytucję streścić można słowami jednego z działaczy emigracji po Powstaniu Listopadowym Janusza Woronicza: „Ustawa 3 maja nie zdołała odwrócić już rozbiorów, uratować niepodległości narodu, uratowała go wszakże pod względem wewnętrznej naprawy, uratowała od wiecznej zakały. Z zapałem powitał ją cały naród i po dziś dzień jest ona jedynym węzłem rozszarpanej Polski”. (PAP)

Autor: Michał Szukała

szuk/ aszw/

Czytaj dalej

WIADOMOŚCI

4 maja 1945 Armia Czerwona zdobyła Wolin. Spotkanie z historykiem

Opublikowano

w dniu

Foto: Wojciech Basałygo

4 maja 1945 r. to jedna z najważniejszych dat w historii naszych wysp. To wtedy Armia Czerwona zdobyła Wolin. No właśnie – zdobyła? Wyzwoliła? Odzyskała? Pamięć o tych wydarzeniach, tak trudnych dla interpretacji, nadal rządzi nasza wyobraźnią, polityką i emocjami. W tym roku 4 maja spotkamy się z prof. Janem M. Piskorskim, wybitnym znawcą historii Pomorza i stosunków polsko-niemieckich, autorem m.in. wydanego właśnie zbioru esejów „Bitwy o przeszłość. Nauka, polityka, media, edukacja”.

Piskorski stwierdza, że historia „nie lubi, gdy z niej żartują, i odpowiada niszczycielską potęgą swoich wichrów, sprowokowanych przecież przez nas. Kultura zachodnia poza historią nie istnieje. Kryzys myślenia historycznego jest zarazem kryzysem naszej cywilizacji. Nie zapomnieliśmy o przeszłości. Jesteśmy nią owładnięci”.

Zapraszamy więc Państwa do rozmowy o bojach o przeszłość, stosunkach polsko-niemieckich, oraz miejscu naszego regionu na mapie Polski i Europy.

Spotkanie poprowadzi dr Piotr Oleksy

  • 4 maja 2024 r., godzina 17.00
  • Dworek Woliński
  • Wolin ul. Zamkowa 23 a

Partnerem cyklu Archipelag Idei jest Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego. Cykl jest realizowany pod Honorowym Patronatem Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego Olgierda Geblewicza.

#Pomorze Zachodnie

Czytaj dalej
Reklama „PLAZA"
Reklama „PORT"
Reklama „IMPREZY"
Reklama „atol_hotele"

OGŁOSZENIA DROBNE

Reklama „sofa"
Reklama
Reklama

Najczęściej czytane

© Copyright 2023, Wszelkie prawa zastrzeżone | swinoujskie.info | Red Top Media | ul. Cyfrowa 6, 71-441 Szczecin | Napisz do nas: redakcja@swinoujskie.info lub zadzwoń 510 555 524